Wednesday, November 8, 2023

Sống khôn thác thiêng

“Những gia đình nào mà có con cái hiếu thảo thì những gia đình đó được coi là gia đình [có] Phạm thiên”. Đó là câu trong bài kinh "Ngang Bằng Với Phạm Thiên", Tăng Chi Bộ Kinh.


Đến một lúc nào đó, chúng ta sẽ thấy rằng có con cái hiếu thảo là điều tuyệt vời nhất, hơn cả có những đứa con học hành giỏi giang bằng cấp đầy mình. Xã hội đầy rẫy những trường hợp giàu sang mà bất hiếu. Bất kỳ một đứa con nào biết suy nghĩ một chút, đều cảm thấy rằng mình đã từng bất hiếu, đã từng lo cho cha mẹ từ vật chất đến tinh thần không hề đủ đầy. Bởi nếu không vậy thì sao mỗi khi nghĩ đến mẹ cha là chúng ta mắt cay mũi cay.

Tôi nhớ, mỗi khi trong lòng có điều gì lo lắng, má tôi lại thắp hương trên bàn thờ ba tôi và thì thầm. Tôi cũng vậy, mỗi khi có điều gì lo lắng tôi cũng thắp hương trên bàn thờ ba má tôi và thì thầm. Ba má à, hôm nay con con thi tốt nghiệp, hôm nay con con nó bay mười mấy ngàn cây số... ba má phù hộ cho nó đầu óc sáng suốt, phù hộ cho nó bình an vv... Có khi đêm khuya rồi mà thấy con liên hoan hay công việc chưa về, tôi cũng thắp hương trên bàn thờ nhờ ba má trông chừng nhắc chừng. Rồi thấy vững lòng hơn, dù cái bấu víu đó mong manh và huyễn hoặc làm sao.

Nhưng ở đây tôi không định viết về chữ Hiếu, mà tôi muốn viết về bổn phận của cha mẹ. Tôi cũng không định nói về bổn phận nuôi dạy con nên người, đó là chuyện tất nhiên. Tôi chỉ muốn nói về chuyện "sống khôn thác thiêng".

Đọc trong văn chương, chúng ta thường thấy người ta thường hay khấn người đã mất "sống khôn thác thiêng" phù hộ cho con cháu. Vậy sống khôn thác thiêng là như thế nào? Trở lại với câu kinh trên "Những gia đình nào mà có con cái hiếu thảo thì những gia đình đó được coi là gia đình có Phạm thiên". Nói đến Phạm thiên là phải nói đến từ - bi- hỷ- xả, muốn có từ - bi- hỷ- xả thì phải vắng mặt Dục ái và Sân. Cha mẹ được gọi là Phạm thiên của con là bởi vì cha mẹ thường nghĩ về con bằng từ - bi- hỷ- xả. Cha mẹ mong cho con được cái này cái kia, giây phút đó được gọi là vô lượng tâm, là phạm trú của cha mẹ đối với con, chính vì vậy cha mẹ được gọi là Phạm thiên của con.

Trong một số bài kinh, chúng ta vẫn thấy có những vị trời nhớ, nghĩ, nhìn thấy những người thân của mình (cha, mẹ, chồng, vợ, bạn, con cái...) đang lận đận tiến thoái lưỡng nan trong những vấn đề gì đó, và họ xuống, bằng một động thái nào đó giúp cho người kia tìm ra một phương hướng tu tập. Nếu chúng ta, những người làm cha làm mẹ biết trau dồi phẩm hạnh, có sự tu tập tứ vô lượng tâm, sống theo tinh thần thập thiện, thì dù chưa đắc đạo quả thì chốn về tất yếu sẽ là cõi thiên, hưởng cảnh quả phước như ý nguyện, và khi đó, nếu muốn cũng có thể giúp đỡ nhắc nhở cảnh tỉnh gì đó cho những người thân bằng hữu có nhân duyên nhiều đời với mình khi họ nghĩ tưởng đến mình trong cơn bối rối.

Nuôi con hiếu đạo, và sống tu tập tích đức, chính là sống khôn thác thiêng vậy.

Dọn sẵn

 Một buổi tối giữa tháng 10/2023 tôi quyết định phải dừng lại cái công việc kiếm tiền mười mấy năm nay. Mọi thứ bỗng trở nên nhẹ nhõm, và tự do hơn khi không có còn cái deadline rượt theo hàng tháng. Cuộc sống như trở lại thời son rỗi. Buổi tối có thể duỗi dài trên giường từ bảy giờ rưỡi, và không còn để ý mọi tin tức tả pín lù của thế giới này nữa. Lúc này mới chợt hiểu ra vì sao đời sống của người tu thảnh thơi đến thế, nhưng ở đây phải nói là người tu thật sự, chớ không phải người đang xây chùa cất miểu, đang còn phải điều hành một guồng máy, một vòng quay nào đó...

Mấy ngày nay rảnh rỗi chở giúp con gái đi làm. Những tháng cuối của bầu bì làm nó nhát chạy xe. Đưa con vào sở làm xong thì tôi có thời gian lang thang vô định trên đường phố Sài Gòn. Thành phố này vẫn còn lạ lẫm đối với tôi năm năm nay, dù trước đây tôi đã gần như thuộc lòng nó vào tuổi đôi mươi. Tôi chợt phát hiện ra mình cứ lạ lẫm hoài với thành phố này bởi trong đầu cứ lưu giữ hình ảnh Sài Gòn của những năm 80. Đi ngang một chỗ nào đó tôi cứ tự hỏi, hồi đó chỗ này là gì nhỉ, và cứ lôi ký ức năm xưa ra. Thế nên bộ óc tôi chẳng thể nào cập nhật một Sài Gòn hôm nay. Và thế là cứ lạc hoài. Đời sống vậy đó, nếu mình không chấp nhận sự thay đổi để rồi thay đổi chính mình thì mình sẽ mãi lạc hậu. Phật pháp cũng vậy, nếu không gỡ bỏ những tri kiến thì chẳng thể nào tiến xa được.
Khi đã tìm và chọn được con đường mình muốn đi, thì mình sẽ đi mạnh mẽ, và bỏ qua những con đường khác. Tôi chợt nhận ra điều này thật rõ ràng khi đi trên con đường CMT8 ngang qua ngã 6 và lại thẳng tiến CMT8. Một giao lộ của nhiều con đường, người đi đông và rối, nhưng ai cũng chăm chăm vào con đường mình đi. Ba mươi năm trước, nếu đứng ở ngay bùng binh này, tôi sẽ đi Lý Chính Thắng, vì đó là con đường hướng về nhà khi ấy ở Phú Nhuận. Còn hôm nay, tôi vẫn tiếp tục con đường hướng về Tân Phú. Tôn giáo cũng vậy, khi đã chọn một con đường, phải giữ vững con đường ấy. Nó sẽ đưa mình về nhà, không lạc lối muôn phương.
Mấy ngày liền đi miệt mài trên con đường Nguyễn Đình Chiểu. Một người bạn rất xa xưa có ngôi nhà trên con đường này. Hẻm hai ba lần xuyệt mà nhớ như in. Vài ba lần định ghé, nhưng lại thôi. Cái gì cũ hãy cho vào quên lãng, tầm tuổi này không nên níu kéo lại cái gì nữa, để ra đi cho nhẹ tâm nhẹ lòng. Một tòa biệt thự làm tôi thật sự chú ý trên con đường này, đó là Tòa Tổng Giám Mục Sài Gòn. Một lần nào đó chồng tôi nói rằng nơi đó có nhà của ngài Bá Đa Lộc. Tôi vẫn thích đọc những cuốn sách hay bài viết về SG trăm năm trước. Vậy mà, hôm kia, bước vào Tòa Tổng, tôi đứng trước ngôi nhà đó không hề cảm xúc gì. Đó là một ngôi nhà đóng cửa im ỉm (chỉ mở ra vào những ngày lễ). Dáng nhà cũ nhưng mọi thứ đều rất mới, rất sạch sẽ. Khó tưởng tượng được đó là ngôi nhà 200 năm về trước. Nếu như tôi biết đó là ngôi nhà rất xưa, của ngài Bá Đa Lộc, hẳn lòng tôi đã dậy nên một cảm xúc khác thường rồi. Tôi đã đứng đó, thật dửng dưng. Để rồi, hôm qua tôi phải viết một status rằng, nếu tôi không dọn sẵn cho mình một tâm lý, có gặp Phật đứng ngay trước mặt, tôi cũng sẽ dửng dưng và bàng quang như hôm kia tôi đứng trước ngôi nhà cổ này.
Từng ngày, phải dọn sẵn cho mình một tâm lý, để gặp Phật. Đó là điều tôi muốn viết trong cái tút này.


Sống khôn thác thiêng

“Những gia đình nào mà có con cái hiếu thảo thì những gia đình đó được coi là gia đình [có] Phạm thiên”. Đó là câu trong bài kinh "Ngan...