Có một
người đàn ông cùng đứa con trai đam mê sưu tầm những tác phẩm nghệ thuật. Họ
cùng chu du khắp thế giới chỉ để tìm mua những tuyệt tác nhất cho bộ sưu tập
của mình_ những tác phẩm vô giá của Picasso, Van Gogh, Monet và các danh tác
khác đang tô điểm cho những bức tường trong bảo tàng gia đình họ.
Ông già hòan toàn mãn nguyện khi đứa con
trai của mình trở thành một nhà sưu tập đầy kinh nghiệm. Cậu có đôi mắt tinh
tường và sự phán đoán nhanh nhẹn trong kinh doanh khi giao dịch với các nhà sưu
tầm thế giới đã làm cho người cha vô cùng tự hào.
Thế rồi một mùa đông, chiến tranh đã nhấn
chìm tổ quốc và đứa con trai lên đường nhập ngũ. Chỉ sau một vài tuần lễ ngắn
ngủi, người cha nhận được một bức điện: con trai ông đã mất tích trong một trận
chiến. Nhà sưu tập thắc thỏm chờ đợi, e rằng sẽ không bao giờ gặp lại con trai
của mình nữa. Vài ngày sau, nỗi lo sợ đã trở thành sự thật. Con trai ông đã hy
sinh trong khi cố gắng đưa đồng đội đi cấp cứu.
Quẫn trí và cô đơn, ông già phải đối mặt
với một mùa Giáng sinh trong nỗi thống khổ và buồn bã. Một mùa hạnh phúc mà ông
mong ngóng con trai trở về để thăm bộ sưu tập của mình đã không còn nữa. Vào
buổi sáng Giáng sinh, một tiếng gõ cửa đã đánh thức ông già u sầu. Bước ra cửa,
những kiệt tác trên các bức tường chỉ gợi cho ông nhớ đến đứa con trai đã không
trở về.
Khi ông mở cửa, một người lính chào ông với
một gói lớn trong tay và tự giới thiệu: “Cháu là một người bạn của con trai
bác”. Khi hai người bắt đầu nói chuyện, người lính đã kể rằng con trai ông
chỉ nói một điều duy nhất về cha mình: đam mê nghệ thuật. “Cháu là
họa sĩ, người lính nói, và cháu muốn tặng bác cái này”. Nhà sưu tập
mở giấy gói ra thì thấy đó là bức chân dung con trai mình.
Cho dù thế giới chẳng bao giờ đoái hoài đến
tác phẩm xoàng xĩnh như thế, thế nhưng bức chân dung vẫn thể hiện khuôn mặt của
con trai ông từng đường nét. Choáng ngợp trong những tình cảm lẫn lộn ông già
cảm ơn người lính và hứa sẽ treo bức tranh bên trên lò sưởi. Vài giờ sau khi
người lính rời đi, ông già bắt đầu thực hiện lời hứa. Ðúng như ông nói, bức
tranh được treo bên trên lò sưởi, bên cạnh những tác phẩm trị giá hàng ngàn đô
la. Ông ngồi vào ghế và trải qua đêm Giáng sinh trong việc đăm đắm nhìn vào món
quà ông vừa được tặng.
Từ đó, ông nhận ra rằng dù con ông đã không
còn nữa nhưng cuộc sống của nó vẫn còn tồn tại dựa vào những gì ông đã từng cảm
nhận. Ông biết được con trai mình đã từng cứu sống nhiều chiến binh bị thương
trước khi một viên đạn nằm vĩnh viễn trong trái tim ân cần của nó. Câu chuyện
về lòng dũng cảm của con trai đã làm cho người cha tự hào và vơi đi nỗi buồn.
Bức chân dung của con trai trở thành vật sở hữu quí giá nhất lấn át hết tất cả
bất kỳ sự quan tâm nào đến những kiệt tác thế giới khác. Ông tâm sự với người
láng giềng về món quà quí giá nhất mà ông từng nhận.
Mùa xuân đến, ông già yếu hẳn và qua đời.
Giới nghệ thuật biết rằng khi một nhà sưu tập qua đời và con trai ông cũng đã
mất thì những kiệt tác kia sẽ được bán đấu giá. Thể theo ước nguyện của ông,
tất cả sẽ được bán đấu giá vào ngày lễ Giáng Sinh, đó là ngày ông nhận được món
quà tặng quí giá nhất. Ngày đó đã đến và các nhà sưu tập từ khắp thế giới tụ
tập đến để trả mua một vài tác phẩm quí. Những ước mơ cũng đầy ắp trong ngày
này, ai cũng mong muốn mình có được bộ sưu tập vĩ đại nhất.
Cuộc đấu giá bắt đầu với một bức tranh
không có trong danh sách của bất kỳ viện bảo tàng nào. Ðó là bức tranh chân
dung con trai nhà sưu tập. Người bán đấu giá rao mời. Căn phòng yên lặng. Ai
đặt giá 100 đô la? Anh ta hỏi. Vài phút trôi qua. Không ai đáp. Từ phía sau
căn phòng có tiếng nói: Ai thèm quan tâm đến bức tranh này, đó chỉ là bức
tranh con trai ông ấy. Bỏ nó qua một bên và tiếp tục đi. Nhiều giọng đồng
tình vang lên.
Không, người
bán đấu giá trả lời, chúng tôi phải bán bức này đầu tiên. Bây giờ, ai sẽ
nhận mua bức tranh cậu con trai này? Cuối cùng, một người bạn của ông già lên
tiếng. Anh có bán giá với giá 10 đô la không? Tôi chỉ có chừng đó. Tôi biết
thằng bé, vì thế tôi muốn có bức tranh này. Tôi chỉ có 10 đô la.
Ai sẽ mua với giá cao hơn? Người
bán đấu giá hỏi. Một hồi im lặng, người bán đấu giá nói tiếp: Lần thứ nhất,
lần thứ hai. Kết thúc. Sự hào hứng tràn ngập căn phòng và có ai đó la lên: Nào,
chúng ta có thể tiếp tục và trả giá cho những tác phẩm khác! Người bán đấu
giá nhìn mọi người và thông báo cuộc bán đấu giá đã kết thúc. Một sự yên lặng
khó tin trong căn phòng. Có người bật hỏi: Tại sao lại chấm dứt, chúng tôi
không đến để mua bức tranh đứa con trai ông ấy. Thế còn tất cả những bức tranh
kia. Còn có những tác phẩm hàng triệu đô la ở đây kia mà.
Người bán đấu giá trả lời: “Thật đơn
giản. Theo ý nguyện của người cha, bất kỳ ai nhận đứa con .... thì sẽ được tất
cả”.
Nhị Tường dịch
Từ Beliefnet